L-ewwel lehen femminili fil-parlament Malti : Agatha Barbara

Abstract

Bdejt billi qassamt ix-xoghol tieghi billi kull esperjenza, kull grajja Ii gnexet Agatha sa minn tfulitha sal-lum, hadthom b'mod kronologiku. B'hekk naraw kif kienet it-tfulija, iz-zoghzija taghha, x-xoghol taghha, l-politika u dawk il-grajjiet kollha Ii din il-mara ghexet. Gbart it-taghrif tieghi fuq Agatha permezz ta' zewg intervisti. Nista' nghid Ii din il-mara hija ktieb miftuh u ta' ghajnuna kbira. L-intervisti kienu fuq il-hajja personali taghha u dak kollu ta' madwarha. Nemmen Ii fethet qalbha nafna mieghi u kienet hafna personali. Ghalhekk jiena dawn l-intervisti m' ghamilthomx "recorded" mhux b'habi imma f'certi mumenti kienet hafna personali u hassejt Ii xi affarijiet kellhom jibqghu bejni u bejnha. B'hekk I-intervisti gew miktuba. Xtaqt Ii kieku bqajt nimxi fuq mistoqsijiet Ii kont lestejt minn qabel, imma ma kien xejn facli Ii dan naghmlu. Biss nemmen Ii hafna mistoqsijiet xorta gew imwiegba. Kull esperjenza, kull grajja, kellha l-effet taghha fuq Agatha izda kien hemm ohrajn Ii spikkaw iktar minn ohrajn. Fost dawn ser naraw l-ewwel elezzjoni, I-ewwel darba fil-parlament, l-ewwel fil-kabinett tal-ministri u l-ewwel President Mara ta' Malta. Dawn il-grajjiet kollha hallew il-marka taghhom fuq Agatha. Hassejt Ii barra Ii kelli l-informazzjoni minn ghandha ridt naghmel iktar ricerka, dan kien biex iktar inkabbar it-taghrif tieghi dwarha. Fost ir-ricerka Ii ghamilt sar qari minn gurnali tal-1947, qrajt dokumenti u kull ktieb iehor Ii seta jkun ta' taghrif ghal dan ix-xoghol. Nixtieq inzid Ii kien hafna t-taghrif Ii gbart mill-librerija tal-parlament. Minn hawn stajt naqra xi dibattiti Ii saru meta hi kienet membru fil-Parlament Malti. Biss jiena ghal dan ix-xoghol hadt il-Budget 1955, 1972, 1975. Hadt dawn ii-Budgets u mhux ohrajn ghax dawn kienu I-Budgets ta' Iewwel, per ezempju Budget 1955 kienet l-ewwel darba Ministru ta' I-Edukazzjoni. Budget 1972 kienet ghall-ewwel darba Ministru ta' l-Edukazzjoni fit-Tieni Amministrazzjoni Laburista. L-ahhar Budget dak ta' l-1975 kien il Budget ta' l-ewwel darba Ministru Xoghol, lmpjiegi u Sigurta' Socjali. Kabbart iktar it-taghrif tieghi fuq Agatha b'zewg intervisti Iil zewg kollegi u hbieb taghha. Dawn huma l-Perit Dom Mintoff u ma' l-Eccellenza Tieghu I-President ta' Malta, Professur Dr Guido De Marco.