It-traduzzjoni u l-identità Maltija

Abstract

It-traduzzjoni mhix l-ewwel ħaġa li normalment tiġina f’moħħna meta naħsbu fl-identità Maltija u f’dak li jsawwarha. Madankollu – kif isostni Michael Cronin fi Translation and Identity – meta niddiskutu kwistjonijiet relatati mal-identità f’soċjetà umana, it-traduzzjoni għandha tkun fiċ-ċentru ta’ ħsibijietna. It-traduzzjoni, infatti, kellha u għad għandha sehem sinifikanti fit-tiswir tal-identità nazzjonali tagħna, speċjalment fejn jidħlu l-lingwa u l-letteratura Maltija. Kif? It-traduzzjoni xprunat il-kitba bil-Malti. Skont Storja tal-Ilsien u l-Letteratura Maltija - Kronoloġija ta’ Mario Cassar, wara l-Kantilena, waħda mill-ewwel kitbiet letterarji bil-Malti li nafu bihom sa issa hija traduzzjoni: il-poeżija “Lill-Gran Mastru Cottoner” ta’ Giovanni Francesco Bonamico, miktuba bil-Franċiż u maqluba minnu stess għall-Malti. Warajha nsibu l-poeżija ta’ awtur anonimu Għawdxi “Jaħasra Mingħajr Ħtija,” u mbagħad hemm it-traduzzjoni bil-Malti tal-Pater Noster. Meta nanalizzaw din il-lista nindunaw kemm tassew it-traduzzjoni tat spinta lill-Malti. Milli jidher l-ewwel ktieb stampat bil-Malti kien ukoll traduzzjoni, din id-darba mit-Taljan, ta’ test reliġjuż: Tagħlim Nisrani, tal-Kardinal Bellarmino u maqlub għall-Malti minn Dun Franġisk Wizzino.