Il-kwadru titulari tal-Assunta fil-Knisja Parrokkjali tal-Qrendi : mitt sena ta' storja u qima 1917-2017

Abstract

Mitt sena iiu, iI-Knisja Parrokkjali taghna Iaqghet fi hdanha kapulavur artistiku, meta fiI-Kor taI-knisja tqieghed iI-kwadru titulari I-gdid ta' Santa Marija, xoghoI I-artist Giuseppe Cali. Min jaf x'ferh kbir hassew missirijietna meta ghajnejhom raw ghall-ewweI darba din iI-pittura maestuza Ii mhux biss imliet iI-Kor imma I-Knisja kollha bi gmielha. Illum nixtieq nistedinkom tharsu ftit Iejn iI-kwadru Ii hallielna I-Cali biex nirriflettu ftit fuq iI-messagg Ii ried jghaddielna permezz tieghu. Nistghu naqsmu r-riflessjoni taghna f'zewg partijiet ewienin: in-naha ta' isfeI taI-kwadru, Ii tirrifletti r-realta taI-mewt, interpretatha b'kuiuri skuri u linji x'aktarx definiti u I-parti ta' fuq fejn naraw IiI Marija qieghda thares 'iI fuq, waqt tlughha fis-sema. Hawn Cali ghazeI Ii juza kuluri cari. Madwar iI-qabar ghandna I-appostli, Ii jippersonifikaw Iill-Knisja, iharsu 'I fuq Iejn Marija, hija u tittiehed Iejn issema bir-ruh u I-gisem. Anke I-kuiuri Ii Giuseppe Cali juza fiI-libsa ta' Marija jidentifikawha bhaia s-Sultana tas-sema u taI-art. DettaI zghir iehor imma interessanti hu I-ghatu taI-qabar Ii qed jghaffeg is-serp, simbolu tax-xitan. Dan id-dettaI ifakkama minnufih f'dan Ii jirrakuntaina I-awtur sagru fiI-Ktieb taI-Genesi, meta jghid: "U jien inqajjem mibeghda bejnek u bejn il-mara, bejn nislek u nisilha, u hu jisnaqlek rasek u int tisthaqlu gharqubu." (Gen 3,15). Dan sehh tassew, meta Kristu qam mill-imwiet u permezz tieghu ahna hadna I-hajja. U kien xieraq Ii Omm iI-Feddej, I-imnissla minghajr tebgha ta' dnub, tkun I-ewweI fost iI-bnedmin kollha Ii wara mewtha tigi merfugha fis-sema bir-ruh u biI-gisem u tissieheb mieghu fiI-glorja ta' dejjem. Kull darba Ii nharsu Iejn dan iI-kwadru teologiku taI-Assunta ghandna nintlew biI-ferh u bit-tama; ghax dak Ii Alla ghameI ma' Marija, ghamlu ghax ghandu s-setgha, setgha Ii bidiet I-istorja tal-umanita biex l-istess umanita jkollha sehem minn din il-giorja ta' Marija mqajma mill-imwiet bir-ruh u biI-gisem fl-ahhar taz-zmien. Mill-banda l-ohra dettaI iehor Ii jaghtina Cali hu dak tal-appostii migburin ghal din iI-grazzja Ii Alla ta IiI Omm Ibnu, grazzja Ii timliena bil-kuragg, ghax ghalkemm Marija qieghda fis-sema hija qieghda wkoll maI-Knisja pellegrina fuq l-art sakemm twassal lil kull wiehed u wahda minna fis-sema pajjizna. Kif mitt sena ilu missirijietna tawna dan it-tezor artistiku, lejliet it-tielet Centinarju mit-twaqqif tal-parrocca taghna meta t-territorju tal-Qrendi nfired minn dak tal-parrocca taz-Zurrieq, ahna wkoll, lejliet l-erba' mitt sena mit-twaqqif tal-Parrocca, nergghu naghtu l-hajja lil din l-opra tant ghaziz ghalina l-Qrendin. Matul is-sajf bdejt il-process ghar-restawr billi gbart tliet stimi, minn tliet kumpaniji differenti li jahdmu fil-qasam tal-konservazzjoni u r-restawr tal-arti. Ressaqt il-proposti quddiem il-Kunsill Pastorali u dak Ekonomiku, kif ukoll ghamilt talba ta' rikors lill-Arcidjocesi ta' Malta. Illum nistghu ngawdu dan ix-xoghol fis-sbuhija originali kif taghhulna Giuseppe Cali mitt sena ilu. Seklu ilu kien sacerdot mill-parrocca taghna, Dun Frangisk Bugeja li hallas ghall-ispejjez biex isir il-kwadru tat-titular; illum kien sacerdot iehor mill-parrocca taghna wkoll, Dun Raymond Ellul, li minn fond li halla seta' jsir ir-restawr ta' dan ix-xoghol. Nistghu nghidu li din l-opra artistika hija espressjoni ta' mhabba li kull sacerdot mill-Qrendi kellu lejn Ommna Marija Santissima u lejn it-tempju ddedikat lilha. Nirringrazzja lill-Professur Dun Manwel Agius, sacerdot mill-parrocca taghna, li sab il-hin jaghmel ir-ricerka tieghu u jaghtina d-dokumenti kollha li rnexxielu jsib u li kollha huma marbuta mal-kwadru titulari f'dan il-ktieb. Jien nifrah u nirringrazzja lil dawk kollha li kkontribwew finanzjarjament biex din il-pubblikazzjoni setghet issir. Jalla dan ix-xoghol ta' ricerka jghin lill-Qrendin u lid-devoti tal-Madonna jhossu l-qawwa tal-intercessjoni taghha ghand binha Gesu, u b'hekk tkompli tghinna naslu biex nintlew bil-fidi u nharsu 'l fuq lejn is-sema pajjizna.